05 Aralık 2025
  • Lefkoşa20°C▼
  • Girne19°C
  • Mağusa20°C
  • İskele20°C
  • Güzelyurt18°C
  • Lefke20°C

SON 50 YILDA DÜNYADAKİ SULAK ALANLARIN YÜZDE 35'İ YOK OLDU

Dünyanın en çok tehdit altındaki ekosistemi olarak bilinen sulak alanların yüzde 35'i son 50 yıl içinde yok oldu. Dünya genelinde 2 bin 400'den fazla Ramsar Alanı bulunuyor. Bu alan, Meksika'dan daha büyük olup 2,5 milyon kilometrekareyi ka

Son 50 yılda dünyadaki sulak alanların yüzde 35'i yok oldu

01 Şubat 2023 Çarşamba 13:58

Sulak alanlarla ilgili farkındalığı artırmak için dünya genelinde her yıl 2 Şubat'ta Dünya Sulak Alanlar Günü kutlanıyor.

İran'ın Ramsar kentinde "Ramsar Sözleşmesi" olarak anılan Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi, 2 Şubat 1971'de imzalandı.

Sözleşme, 170 taraf ülkeyi sulak alanları korumakla ve bunların akılcı yönetimini sağlamakla yükümlü kılıyor.

Dünya genelinde 2 bin 400'den fazla sulak alan bulunuyor

Kamuoyunun dikkatini çekmek üzere 1997 yılından bu yana kutlanan gün, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 30 Ağustos 2021 tarihli kararıyla "Dünya Sulak Alanlar Günü" olarak kabul edildi.

Söz konusu sözleşmeye taraf ülkelerdeki her türden kıyı ve iç sulak alanlar "Ramsar Alanı" olarak adlandırılıyor.

Dünya genelinde 2 bin 400'den fazla Ramsar Alanı bulunuyor. Bu alan, Meksika'dan daha büyük olup 2,5 milyon kilometrekareyi kapsıyor.

Cobourg Yarımadası dünyanın ilk sulak alanı

Avustralya'daki Cobourg Yarımadası, 1974'te dünyanın ilk sulak alan olarak belirlendi.

Bolivya, 148 bin kilometrekare ile sözleşmenin koruması altındaki en geniş sulak alana sahip ülke. Brezilya'daki Rio Negro bölgesi ise 120 bin kilometrekare ile dünyanın en büyük sulak alanları arasında görülüyor.

Kanada, Çad, Kongo ve Rusya Federasyonu'nun her birinde 100 bin kilometrekarenin üzerinde sulak alan belirlenirken, Kongo'daki Ngiri-Tumba-Maindombe ve Kanada'daki Queen Maud Körfezi'nin her biri 60 bin kilometrekarelik alanı kaplıyor.

En fazla sulak alana sahip ülkeler ise 175 alanla Birleşik Krallık ve 142 alanla Meksika.

Türkiye'deki Ramsar alanları koruma altında

Türkiye, sulak alanlarının korunmasını ve akılcı kullanımını taahhüt için 1994'te Ramsar Sözleşmesi'ne taraf oldu.

Böylece ülkede Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü, Burdur Gölü, Manyas (Kuş) Gölü, Göksu Deltası, Akyatan Lagünü, Kızılırmak Deltası, Uluabat Gölü, Gediz Deltası, Yumurtalık Lagünü, Meke Gölü, Kızören Obruğu, Kuyucuk Gölü ve Nemrut Kalderası, Ramsar Alanı olarak belirlendi ve koruma altına alındı.

Ulusal mevzuat kapsamında 59'u ulusal, 22'si mahalli önemi haiz olmak üzere yaklaşık 10 bin 850 kilometrekareyi kapsayan toplam 95 yer "sulak alan" olarak ilan ve tescil edildi.

Sözleşme kapsamında 1999-2021 yıllarında 70 sulak alan için yönetim planı hazırlanarak uygulamaya konuldu.

2023 "Sulak alanların ıslah zamanı” olacak

Dünyanın en çok tehdit altındaki ekosistemi sulak alanlar, ormanlardan 3 kat daha hızlı yok oluyor.

1700'lerden bu yana dünyadaki sulak alanların yaklaşık yüzde 90'ının tahrip olduğuna inanılıyor. Söz konusu alanların sadece yüzde 64’ü ise geçen 100 yıl içerisinde yok oldu.

Sulak alanların her yıl yaklaşık yüzde 1 azalma gösterdiği düşünülüyor. 1970'ten bu yana 50 yıl içinde ise dünya genelindeki sulak alanların yüzde 35'i yok oldu.

Tarım ve inşaat için drenaj ve dolgu, kirlilik, aşırı avlanma ve kaynakların aşırı kullanımı, istilacı türler ve iklim değişikliği sulak alanların kaybını hızlandırıyor.

Hızlı kayıpları tersine çevirmek için sulak alanlar hakkında ulusal ve küresel farkındalığı artırmak ve alanları restore etmeye yönelik eylemlerin teşviki için 2023 yılında Dünya Sulak Alanlar Günü teması "sulak alanların ıslah zamanı" olarak belirlendi.

Sulak alanların işlevi ne?

Sulak alanlar, dünyada kara yüzeyinin yaklaşık yüzde 6-7'sini kaplamasına rağmen, tüm bitki ve hayvan türlerinin yüzde 40'ı bu alanlarda yaşıyor veya ürüyor.

Sulak alanların havada büyük oranda bulunan sabit karbonun tutulması ve salınması vasıtasıyla iklim değişikliğinde de çok önemli rol oynadığı belirtiliyor. Kıyıdaki sulak alanların, karbonu tropikal yağmur ormanlarından 55 kat daha hızlı tuttuğu ve depoladığı ölçülüyor.

Sulak alanların sel, kuraklık, aşırı yağış gibi olağanüstü hava olaylarının etkisini azaltan rolü bulunuyor. Yer altı suyunu besleyen veya dengeleyen bu alanlar, aşırı yağışlarda fazla suyu depolayarak taşkınları kontrol ediyor.

Sulak alanlar, içme suyu elde edilmesi ve gıda tedariki sağlaması açısından önem arz ediyor. Yer altı sularının yaklaşık 3 milyar insana içme suyu sağladığı düşünülürken, sulak alanlarda yetiştirilen pirinç 3,5 milyar insanın temel besin maddesi.

Küresel ısınma ve insan tahribatının artış gösterdiği son yıllarda dünya genelinde günbegün azalma eğilimi gösteren sulak alanların korunmasında teknoloji kullanımı, çeşitli plan ve programlar gerçekleştiriliyor.

TRT

Yorumlar
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

GALERİLER

Kapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyorKapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyor
Atatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğraflarıAtatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğrafları
Trodos'tan Kar ManzaralarıTrodos'tan Kar Manzaraları
Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!
Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?
SON DAKİKA

K.K.T.C Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı Devlet Opera ve Bale Koordinasyon Merkezi04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”

    Toplumsal Adalet ve Mücadele Partisi (TAM PARTİ) Kurucu Üyesi ve Siyaset Bilimci Hakan Cenapoğlu, “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek.” dedi.

    Partiden yapılan açıklamaya göre Cenapoğlu, Ada Tv’de Cüneyt Oruç’un sorularını04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’

    İsrail gazetesi, varılan ateşkes sonrası Gazze’de enkazı kaldırma çalışması yapan buldozerlerde Türk bayraklarının yer almasına işaret ederek bunun Tel Aviv için ‘tam anlamıyla felaket niteliğinde bir stratejik başarısızlık’ olduğunu yazdı.04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • Erhürman’a 87 bin MÜHÜR vurulduErhürman’a 87 bin MÜHÜR vuruldu

    04 Aralık 2025 Perşembe 16:33KIBRIS

  • Bu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyorBu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyor

    Partilisi de partisizi de halk her şeyi görüyor

    Rana Sarro yazdı… 

    Seçim sürecinde bir yazımda, “Tufan Erhürman, samimiyetini, içtenliğini ve pozitif03 Aralık 2025 Çarşamba 16:26KIBRIS

    • VİDEOLAR

    Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020
    Kuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi TürkçeKuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi Türkçe
    Uçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdıUçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdı
    Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!
    Rusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydettiRusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydetti
    Gufi yılanı Girne'de görüntülendiGufi yılanı Girne'de görüntülendi
    Başkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdiBaşkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdi
    National Geographic'te Kıbrıs BelgeseliNational Geographic'te Kıbrıs Belgeseli
    Lefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle TakıldıLefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle Takıldı
    İşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiyeİşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiye
    GÜNCEL HABERLER


    04 Aralık 2025 Perşembe 12:13GÜNCEL
  • İsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştıİsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştı

    İsrail’in esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze Şeridi’ne ulaştı.

    Serbest bırakılan Filistinli esirler sağlık kontrolünden geçirilmek üzere Gazze Şeridi’nin güneyindeki Nasır Hastan23 Ekim 2025 Perşembe 14:48DÜNYA

  • Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!

    Cumhurbaşkanı adayı Tufan Erhürman, Nergisli’de yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanlığı vizyonunu anlatarak, “Çözüm iradesini yeniden dünyanın gündemine taşıyacağız, herkesin mülkiyette kendini güvende hissetmesi için çalışacağız” dedi.03 Aralık 2025 Çarşamba 16:03GÜNCEL

  • Güzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalıGüzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalı

    Rana Sarro, kısırlaştırmaya önem verilmeyen makamların hayvanları seçim malzemesi yapmaya çalıştığını savunarak, Cumhurbaşkanı eşi Sibel Tatar’ın kısırlaştırma faaliyetlerine ilişkin ziyaretini eleştirdi ve sokak hayvanlarının korunmasının önemine dik22 Ekim 2025 Çarşamba 14:13GÜNCEL

  • Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!

    CTP Genel Sekreteri Erkut Şahali, Meclis’ten geçen “İki devletli çözüm” kararının seçim hilesi olduğunu belirterek, bu durumun Ersin Tatar’ın seçimi kaybettiğinin açıkça gösterdiğini söyledi.03 Aralık 2025 Çarşamba 16:03GÜNCEL

  • Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’deErhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’de

    Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Cumhurbaşkanı adayları Tufan Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı saat 18.00’de BRT ekranlarında karşı karşıya gelecek.

    Her iki adayın da programa katılmak üzere onay verdiği öğrenildi.22 Ekim 2025 Çarşamba 18:48GÜNCEL

  • İskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptıİskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptı

    İskele Belediyesi, 1–31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında, Kanser Hastalarına Yardım Derneği İskele Gönüllüleri tarafından düzenlenen “Pembe Giy Gel” etkinliğine ev sahipliği yaptı.22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL

  • Larnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacakLarnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacak

    Rum Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanı Aleksis Vafeadis, Larnaka Havalimanından gelen yolcuların kullandığı yolun 2027 yılına kadar kapalı olacağını söyledi.

    Haravgi gazetesinde yer alan habere göre, Baf havalimanındaki çimento bölmelerin kaldırılma22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL