05 Aralık 2025
  • Lefkoşa12°C▼
  • Girne15°C
  • Mağusa12°C
  • İskele12°C
  • Güzelyurt10°C
  • Lefke12°C

BEYİNDEKİ TRAFİK SIKIŞIKLIĞI: DİLİMİN UCUNDA FENOMENİ

Hepimizin başına geliyordur. Konuşmanın tam ortasında, neye benzediğini ve pek çok detayını hatırladığınız o kelime aklınıza gelmez. Hemen hatırlayacak gibi hissedersiniz. ‘Tam dilimin ucunda’ diye boşluğa bakıp beklemeniz de çare olmaz. Belleğimizin bu o

Beyindeki trafik sıkışıklığı: Dilimin Ucunda Fenomeni

05 Ağustos 2022 Cuma 10:23

Arkadaşınızla sohbet ediyorsunuz. Ona bir yer, bir ünlü veya bir nesneden bahsediyorsunuz. Resim gözünüzün önünde, o sihirli kelime dilinizin ucunda ama bir türlü çıkmıyor ağzınızdan.

İşte o hatırlamak üzere olduğunuz, aslında daha önce de kullandığınız, duyunca da "hah işte o" diyeceğiniz kelime bir türlü aklınıza gelmiyor.

Sıklıkla yaşadığımız bu durumun adı, 'Dilimin Ucunda Fenomeni.' 

Telaşa gerek yok. Öncelikle yalnız değilsiniz. Bu durum evrensel ve dünyanın her yerinden insanlar bu durumu yaşıyor.

Hatta kültürlere göre farklı isimleri de mevcut. Örneğin; Koreliler bu durumu karşılayan ifade olarak "dilimin ucunda parlıyor" derken, Estonyalılar bu durum için "dilimin üstünde” diyor.

Araştırmacılar, bu anların sıklıkla yaşandığını ve yaş ilerledikçe bu durumun ilerlediğini söylüyor.

Neden ve nasıl oluyor bu süreç?

Düşünceleri kelimelere dönüştürme işini gayet kolay yapıyoruz ama bu oldukça komplike bir süreç.

Beyin, soyut kavramlardan oluşan düşünceleri önce kelimelere dönüştürür ve ardından bunları uygun seslerle eşleştirir. İşte konuşuyorsunuz.

"Dilimin Ucunda" durumlarında ise bu süreç kesintiye uğrar. Normalde kelime hatırlama işi oldukça hızlı ve kolay gerçekleşir ancak "dilimin ucunda" anlarında, sistem çöker ve sıkışıp kalırsınız.

Bu durum sözcüksel hatırlamada geçici bir bozulmanın meydana geldiği psikolinguistik bir süreç olabilir.

Bazı araştırmacılar, söz konusu fenomeni; hafıza çağırma sürecini çarpıklığa uğratan bir şey olarak tanımlıyorlar.

Beyin, hafızada tutulacak bilgileri önem sırasına göre sıralıyor. Yani büyük olayları hatırlamanız daha rahatken önemsizleri hatırlamak için biraz daha fazla çaba sarf etmek gerekiyor.

Örneğin mezuniyet balonuzu, 2 gün önce yediğiniz yemekten daha hızlı hatırlayacaksınızdır.

İşte bu yüzden günlük hayatta daha sık kullandığınız, yani sizin için daha önemli olan kelimeleri hatırlama hızınız, nadiren kullandıklarınızdan daha fazla...

Beyindeki "ne olur ne olmaz klasörü"

2015'te Nature'da yayımlanan bir araştırma; hafızamızın içerisine daha sonra belki kullanılır diye önemsiz bilgi depoladığı bir tür "ne olur ne olmaz klasörü" olduğunu ileri sürüyor. Artık kullanmadığımız kelimeleri bir süre sonra neden unuttuğumuza dair bu durum bir açıklama getirebilir.

Araştırmalar bu durumu yaşamamıza bazı etkenlerin de sebep olduğunu gösteriyor.

200 mg kafein verilen bir grubun, verilmeyen diğer gruba oranla daha fazla bu durumu yaşadığı gözlemlendi.

Bu durumdan kurtulmak da beyinde bitiyor

Çevrenizde bu durumu yaşayanlara yardımcı olmak da sizin elinizde.

Araştırmalar gösteriyor ki, bir kelimeyi hatırlamakta güçlük çeken birine, direkt o kelimeyi söylemek aslında ona yardımcı olmamak demek.

Kelimeyi, ona örnekler vererek hatırlatmak veya ilk hecesini söyleyip onun tamamlamasını beklemek çok daha fazla yardım anlamına geliyor.

Bu yöntemle, bir daha bu kelimeyi kullanacağı zaman hızlı hatırlamasını sağlayacaksınız.

Kısacası, dilimizin ucunda tıkanmasının sebebi beynimiz, çözüm yolu yine beynimiz...

TRT

Yorumlar
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

GALERİLER

Kapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyorKapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyor
Atatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğraflarıAtatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğrafları
Trodos'tan Kar ManzaralarıTrodos'tan Kar Manzaraları
Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!
Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?
SON DAKİKA

K.K.T.C Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı Devlet Opera ve Bale Koordinasyon Merkezi04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”

    Toplumsal Adalet ve Mücadele Partisi (TAM PARTİ) Kurucu Üyesi ve Siyaset Bilimci Hakan Cenapoğlu, “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek.” dedi.

    Partiden yapılan açıklamaya göre Cenapoğlu, Ada Tv’de Cüneyt Oruç’un sorularını04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’

    İsrail gazetesi, varılan ateşkes sonrası Gazze’de enkazı kaldırma çalışması yapan buldozerlerde Türk bayraklarının yer almasına işaret ederek bunun Tel Aviv için ‘tam anlamıyla felaket niteliğinde bir stratejik başarısızlık’ olduğunu yazdı.04 Aralık 2025 Perşembe 16:33GÜNCEL

  • Erhürman’a 87 bin MÜHÜR vurulduErhürman’a 87 bin MÜHÜR vuruldu

    04 Aralık 2025 Perşembe 16:33KIBRIS

  • Bu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyorBu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyor

    Partilisi de partisizi de halk her şeyi görüyor

    Rana Sarro yazdı… 

    Seçim sürecinde bir yazımda, “Tufan Erhürman, samimiyetini, içtenliğini ve pozitif03 Aralık 2025 Çarşamba 16:26KIBRIS

    • VİDEOLAR

    Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020
    Kuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi TürkçeKuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi Türkçe
    Uçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdıUçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdı
    Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!
    Rusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydettiRusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydetti
    Gufi yılanı Girne'de görüntülendiGufi yılanı Girne'de görüntülendi
    Başkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdiBaşkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdi
    National Geographic'te Kıbrıs BelgeseliNational Geographic'te Kıbrıs Belgeseli
    Lefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle TakıldıLefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle Takıldı
    İşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiyeİşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiye
    GÜNCEL HABERLER


    04 Aralık 2025 Perşembe 12:13GÜNCEL
  • İsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştıİsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştı

    İsrail’in esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze Şeridi’ne ulaştı.

    Serbest bırakılan Filistinli esirler sağlık kontrolünden geçirilmek üzere Gazze Şeridi’nin güneyindeki Nasır Hastan23 Ekim 2025 Perşembe 14:48DÜNYA

  • Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!

    Cumhurbaşkanı adayı Tufan Erhürman, Nergisli’de yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanlığı vizyonunu anlatarak, “Çözüm iradesini yeniden dünyanın gündemine taşıyacağız, herkesin mülkiyette kendini güvende hissetmesi için çalışacağız” dedi.03 Aralık 2025 Çarşamba 16:03GÜNCEL

  • Güzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalıGüzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalı

    Rana Sarro, kısırlaştırmaya önem verilmeyen makamların hayvanları seçim malzemesi yapmaya çalıştığını savunarak, Cumhurbaşkanı eşi Sibel Tatar’ın kısırlaştırma faaliyetlerine ilişkin ziyaretini eleştirdi ve sokak hayvanlarının korunmasının önemine dik22 Ekim 2025 Çarşamba 14:13GÜNCEL

  • Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!

    CTP Genel Sekreteri Erkut Şahali, Meclis’ten geçen “İki devletli çözüm” kararının seçim hilesi olduğunu belirterek, bu durumun Ersin Tatar’ın seçimi kaybettiğinin açıkça gösterdiğini söyledi.03 Aralık 2025 Çarşamba 16:03GÜNCEL

  • Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’deErhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’de

    Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Cumhurbaşkanı adayları Tufan Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı saat 18.00’de BRT ekranlarında karşı karşıya gelecek.

    Her iki adayın da programa katılmak üzere onay verdiği öğrenildi.22 Ekim 2025 Çarşamba 18:48GÜNCEL

  • İskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptıİskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptı

    İskele Belediyesi, 1–31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında, Kanser Hastalarına Yardım Derneği İskele Gönüllüleri tarafından düzenlenen “Pembe Giy Gel” etkinliğine ev sahipliği yaptı.22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL

  • Larnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacakLarnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacak

    Rum Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanı Aleksis Vafeadis, Larnaka Havalimanından gelen yolcuların kullandığı yolun 2027 yılına kadar kapalı olacağını söyledi.

    Haravgi gazetesinde yer alan habere göre, Baf havalimanındaki çimento bölmelerin kaldırılma22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL