18 Aralık 2025
  • Lefkoşa9°C▼
  • Girne11°C
  • Mağusa18°C
  • İskele18°C
  • Güzelyurt8°C
  • Lefke8°C

29 EKİM’İN ÖNEMİ NEDİR? 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI…

Türkiye'de "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir." kuralını devlet yönetimine yerleştiren ve demokrasiyi taçlandıran cumhuriyetin ilanının 97. yıl dönümü 29 Ekim Perşembe günü kutlanacak. 29 Ekim’in önemi nedir? Cumhuriyet nasıl ilan edi

29 Ekim’in önemi nedir? 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı…

27 Ekim 2020 Salı 09:43

Milli Mücadele'nin zaferle sonuçlanmasının ardından Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, yeni Türk devletinin yüzünü çağdaşlaşma ve demokrasiye çevirdi.

Ankara'nın Türkiye devletinin hükümet merkezi olmasının ardından mevcut rejimin isminin de bütün açıklığıyla konulması, yeni devletin başkanının da seçilmesi gerekiyordu. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı olarak Atatürk tarafından yürütülmüştü.

Bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması'nın onayı için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyorlardı. Bu sıralarda İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil çözüm gerektirdi.

25 Ekim 1923'te ise hükümetin istifasıyla bir bunalım ortaya çıktı. Bu olay Atatürk'e, cumhuriyeti ilan etmek için beklediği fırsatı verdi. 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde arkadaşlarına "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz." diyerek fikrini açıkladı.

Atatürk o gece, İsmet İnönü ile 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını da hazırladı. 

29 Ekim 1923'te parti grubunda görüşe sunulan tasarıda yer alan bazı hükümler şunlardı:  

- "Türkiye Devleti'nin hükümet şekli cumhuriyettir."

- "Türkiye Devleti, yönetim birimlerini Bakanlar Kurulu aracılığıyla yönetir."

- "Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendi üyeleri arasından bir seçim dönemi için seçilir."

- "Cumhurbaşkanı, devletin başkanıdır. Bu sıfatla gerekli gördükçe Meclis ve Bakanlar Kuruluna başkanlık eder." 

Aynı gün Mecliste görüşülen tasarı, yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30'da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla kabul edildi. Cumhuriyetin ilanı "Yaşasın cumhuriyet" sesleri ve alkışlarla karşılandı.

Tartışmalara son verildi

Bundan sonra cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi.

Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Mustafa Kemal Atatürk, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal, konuşmasını "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır." sözüyle tamamladı.

Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verildi ve devlet başkanlığı konusu çözüme kavuştu. Hükümetin kurulma şekli yeniden düzenlendi.

Buna göre; Cumhurbaşkanı başbakanı atayacak, başbakan da bakanlarını seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktı. Bu uygulamayla, Meclis Hükümeti Sistemi yerine parlamenter rejime geçilmiş oldu.

İlk hükümeti kurmakla İsmet İnönü görevlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Başkanlığı'na seçildi. 

29 Ekim ne zaman bayram ilan edildi?

Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü cumhuriyetin ilanını kutladı. 26 Ekim 1924'te yayımlanan kararname ile cumhuriyetin ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. 

Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925'te bir kanun teklifiyle 29 Ekim'in bayram olmasını önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan'da karara bağlandı. TBMM'de teklifin 19 Nisan'da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 yılından bu yana "Milli Bayram" olarak kutlanmaya başlandı.

TRT

GALERİLER

Kapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyorKapalı Maraş'ın çehresi 46 yıl sonra değişiyor
Atatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğraflarıAtatürk ve Büyük Taarruz'un bilinmeyen fotoğrafları
Trodos'tan Kar ManzaralarıTrodos'tan Kar Manzaraları
Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!Uçak kazalarındaki can kayıpları tarih olacak!
Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?Bu gösterinin sırrını biliyor musunuz?
SON DAKİKA

K.K.T.C Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı Devlet Opera ve Bale Koordinasyon Merkezi18 Aralık 2025 Perşembe 17:18GÜNCEL

  • Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”Cenapoğlu: “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek”

    Toplumsal Adalet ve Mücadele Partisi (TAM PARTİ) Kurucu Üyesi ve Siyaset Bilimci Hakan Cenapoğlu, “TAM PARTİ, Lefke’den Dipkarpaz’a kadar sokakları inletecek.” dedi.

    Partiden yapılan açıklamaya göre Cenapoğlu, Ada Tv’de Cüneyt Oruç’un sorularını18 Aralık 2025 Perşembe 17:18GÜNCEL

  • İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’İsrail gazetesi yazdı! ‘Gazze’deki Türk tuzağı, Tel Aviv için felaket’

    İsrail gazetesi, varılan ateşkes sonrası Gazze’de enkazı kaldırma çalışması yapan buldozerlerde Türk bayraklarının yer almasına işaret ederek bunun Tel Aviv için ‘tam anlamıyla felaket niteliğinde bir stratejik başarısızlık’ olduğunu yazdı.18 Aralık 2025 Perşembe 17:18GÜNCEL

  • Erhürman’a 87 bin MÜHÜR vurulduErhürman’a 87 bin MÜHÜR vuruldu

    18 Aralık 2025 Perşembe 17:18KIBRIS

  • Bu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyorBu yenilgi halkımızın ahmak olmadığını gösteriyor

    Partilisi de partisizi de halk her şeyi görüyor

    Rana Sarro yazdı… 

    Seçim sürecinde bir yazımda, “Tufan Erhürman, samimiyetini, içtenliğini ve pozitif17 Aralık 2025 Çarşamba 17:08KIBRIS

    • VİDEOLAR

    Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020Kuzey Kıbrıs Tanıtım Filmi 2020
    Kuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi TürkçeKuzey Kıbrıs 2020 Resmi Tanıtım Filmi Türkçe
    Uçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdıUçak türbülansa girdi, panik anı amatör kameraya yansıdı
    Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!Erdoğan: Fransa ve Güney Kıbrıs'a uçaklarımızı göndeririz!
    Rusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydettiRusya'da yanan uçaktaki yolcu, facia anlarını kaydetti
    Gufi yılanı Girne'de görüntülendiGufi yılanı Girne'de görüntülendi
    Başkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdiBaşkan Erdoğan, Arka Planda Kazanılan Gizli Şeyin müjdesini verdi
    National Geographic'te Kıbrıs BelgeseliNational Geographic'te Kıbrıs Belgeseli
    Lefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle TakıldıLefkoşa'daki Soygun Kameralara Böyle Takıldı
    İşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiyeİşte uzaydan Kıbrıs ve Türkiye
    GÜNCEL HABERLER


    18 Aralık 2025 Perşembe 13:18GÜNCEL
  • İsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştıİsrail’in serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze’ye ulaştı

    İsrail’in esir takası anlaşmasının ilk aşaması kapsamında serbest bıraktığı Filistinli esirlerin bir kısmı Gazze Şeridi’ne ulaştı.

    Serbest bırakılan Filistinli esirler sağlık kontrolünden geçirilmek üzere Gazze Şeridi’nin güneyindeki Nasır Hastan23 Ekim 2025 Perşembe 14:48DÜNYA

  • Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!Tufan Erhürman, Nergisli’de: Cumhurbaşkanlığı, özgürlüklerin bekçisi olacak!

    Cumhurbaşkanı adayı Tufan Erhürman, Nergisli’de yaptığı konuşmada Cumhurbaşkanlığı vizyonunu anlatarak, “Çözüm iradesini yeniden dünyanın gündemine taşıyacağız, herkesin mülkiyette kendini güvende hissetmesi için çalışacağız” dedi.17 Aralık 2025 Çarşamba 17:03GÜNCEL

  • Güzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalıGüzelyurt Hayvanları Koruma Derneği Başkanı Sarro: Hayvanlar seçim malzemesi yapılmamalı

    Rana Sarro, kısırlaştırmaya önem verilmeyen makamların hayvanları seçim malzemesi yapmaya çalıştığını savunarak, Cumhurbaşkanı eşi Sibel Tatar’ın kısırlaştırma faaliyetlerine ilişkin ziyaretini eleştirdi ve sokak hayvanlarının korunmasının önemine dik22 Ekim 2025 Çarşamba 14:13GÜNCEL

  • Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!Erkut Şahali: Tatar’ın görüşleri ilgi görmeyince, sanatçıların arkasına sığındılar!

    CTP Genel Sekreteri Erkut Şahali, Meclis’ten geçen “İki devletli çözüm” kararının seçim hilesi olduğunu belirterek, bu durumun Ersin Tatar’ın seçimi kaybettiğinin açıkça gösterdiğini söyledi.17 Aralık 2025 Çarşamba 17:03GÜNCEL

  • Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’deErhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı BRT’de

    Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Cumhurbaşkanı adayları Tufan Erhürman ile Ersin Tatar, 17 Ekim Cuma akşamı saat 18.00’de BRT ekranlarında karşı karşıya gelecek.

    Her iki adayın da programa katılmak üzere onay verdiği öğrenildi.22 Ekim 2025 Çarşamba 18:48GÜNCEL

  • İskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptıİskele Belediyesi ‘Pembe Giy Gel’ etkinliğine ev sahipliği yaptı

    İskele Belediyesi, 1–31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında, Kanser Hastalarına Yardım Derneği İskele Gönüllüleri tarafından düzenlenen “Pembe Giy Gel” etkinliğine ev sahipliği yaptı.22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL

  • Larnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacakLarnaka Havalimanı’ndan gelen yolcuların kullandığı yol 2027’ye kadar kapalı olacak

    Rum Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanı Aleksis Vafeadis, Larnaka Havalimanından gelen yolcuların kullandığı yolun 2027 yılına kadar kapalı olacağını söyledi.

    Haravgi gazetesinde yer alan habere göre, Baf havalimanındaki çimento bölmelerin kaldırılma22 Ekim 2025 Çarşamba 11:38GÜNCEL